رد شدن به محتوای اصلی

پست‌ها

تجاوز: عوارض و تأثیرات روانی (۲)

اختلالات تغذیه شخص ممکنه برای این‌که به خودش احساس کنترل‌‌داشتن بده، اقدام به کم‌خوری عصبی کنه و این‌طوری تمایل خودش رو برای کنترل داشتن رو جهان‌ش ارضا کنه. اما از اون‌جایی که این گرسنگی دادن به خود خیلی نمی‌تونه ادامه پیدا کنه، ممکنه به دنبال‌ش فرد دست به پرخوری عصبی بزنه و بعد از خوردن، خودش رو وادار کنه که غذای خورده‌شده رو بالا بیاره. این پرخوری عصبی هم ممکنه باعث مشکلات گوارشی و یا اضافه وزن بشه که خود همین اضافه وزن می‌تونه موجب احساس تن‌شرمی در قربانی بشه یا اون رو تشدید کنه.  تن‌شرمی احساس شرم از اندام و بدن خود می‌تونه دلایل مختلفی داشته باشه. یکی این‌که قربانی تصور می‌کنه داشتن این اندام‌ها متجاوز رو تحریک کرده که به‌ش تجاوز کنه و همین موضوع باعث می‌کنه که قربانی از اندام خودش شرمگین و متنفر باشه. دلیل دیگه اینه ‌که قربانی از اندام‌های جنسی خودش احساس شرم و تنفر می‌کنه و خیال می‌کنه که وجود این اندام‌ها مسبب بلایی هستند که سرش اومده. یکی دیگه از دلایل نداشتن کنترل روی بدنه. به عنوان مثال پژوهش مایکل کینگ و هم‌کارش (۱۹۹۷) نشون می‌ده که حدود ۱۸٪ قربانیان مرد در طی تعرض جنسی دچ

تجاوز: عوارض و تأثیرات روانی (۱)

افسردگی ناتوانی در تغییر اتفاق تلخی که برای قربانی افتاده او رو مملو از احساسات منفی نسبت به خود و جهان اطراف‌ش می‌کنه. از خودش بیزاره چون نتونسته جلوی اون اتفاق رو بگیره. از جهان بیزاره چون اجازه داده چنین بلایی سرش بیاد. این احساس بیزاری می‌تونه به صورت افسردگی جلوه کنه و علائمی مثل این‌ها بروز بده: اختلال در خواب، وضعیت روحی متغیر در طول روز، بی‌قراری، سراسیمگی، احساس گناه و بی‌ارزشی، فکر خودکشی، تغییر در اشتها و کاهش وزن (این دو عارضه آخر ممکنه به خاطر یه مشکل روان‌تنی باشه که در بخش بعد به‌ش می‌پردازیم.)  خشم بالاتر یکی از احساسات منفی رو گفتیم. یکی دیگه از این احساسات می‌تونه خشم باشه که از معمول‌ترین پاسخ‌های روانی به تجاوزه. فرد در دوره بازیابی روانی ممکنه دچار یه خشم طولانی مدت و ادامه‌دار بشه. این خشم می‌تونه نسبت به متجاوز، هم‌جنسان متجاوز، دادگاه، پلیس، اطرافیان و یا حتا درمان‌گران بروز پیدا کنه. گاهی ابراز همین خشم غیرقابل کنترل خودش باعث ایجاد احساس شرم، بی‌چارگی و بی‌پناهی در قربانی می‌شه. خودکشی همون‌طور که در قسمت افسردگی اشاره کردیم یکی دیگه از عوارض تعرض‌های جنسی برو

تجاوز: درمان پریشانی پساضایعه

رفتار درمانی در قسمت قبل گفتیم قربانیانی که دچار اختلال پریشانی پساضایعه (PTSD) هستند در شرایط و موقعیت‌هایی که اون‌ها رو به یاد ضایعه می‌اندازه دچار مشکل و تنش می‌شند. برای همین از اون موقعیت‌ها طفره می‌رند و باهاشون روبه‌رو نمی‌شند. توی این روش درمانی قربانی رو در موقعیت و شرایط کنترل‌شده‌ای قرار می‌دند که باعث ایجاد اضطراب یا ناراحتی یا برآشفتگی‌ش می‌شه. مثلاً اگه یه اتاق با نور آبی فرد رو به یاد تجربه تلخ‌ش می‌اندازه و دچار تنش و اضطراب و هراس و گذشته‌نمایی می‌شه؛ اون فرد رو به‌تدریج و به صورت مرحله به مرحله در شرایط تقریباً مشابه قرار می‌دند و تشویق‌ش می‌کنند که موقعیت خودش رو در اون شرایط با جزئیات توصیف کنه و درباره احساسات‌ش و شرایط محیطی صحبت کنه. این مواجهه‌های تدریجی و پرتکرار باعث می‌شه بیمار کم‌کم با اون موقعیت‌ها کنار بیاد و متوجه بی‌خطر بودن اون شرایط بشه و از اون احساس ترس و هراس‌ش کاسته بشه تا بتونه به صورت عادی با اون موقعیت برخورد کنه. این قرار دادن قربانی در موقعیت تنش‌زا به صورت مستقیمه. این مواجهه با موقعیت ممکنه به روش‌های دیگه‌ای هم صورت بگیره؛ از جمله روش تصوی

تجاوز: اختلال پریشانی پساضایعه

سرآغاز تا به این‌جای کار تقریباً نصف راه رو اومدیم. از تعاریف و کلیشه‌ها شروع کردیم و انگیزه‌ها و محرک‌های متجاوز رو برشمردیم. به لحظه تجاوز رسیدیم و فرایند‌های ذهنی قربانی و اثرات مصرف داروهای تسهیل‌گر رو مورد بررسی قرار دادیم. حالا می‌خوایم ببینیم بعد از تجاوز چه بلایی سر قربانی می‌آد؟ آیا همه چیز در همون لحظه به اتمام می‌رسه و قربانی می‌تونه به زندگی عادی‌ش برگرده؟ مطمئناً خیر. پس از تجاوز، قربانی ممکنه مدام به لحظه تجاوز فکر کنه و اون رو یادآوری کنه؛ جوری که انگار همون لحظه رو دوباره داره تجربه می‌کنه. این تجربه ممکنه از خواب‌های قربانی سر دربیاره و اون رو دچار کابوس‌های شبانه کنه. حس و حال زندگی رو ازش بگیره و انگیزه‌ای برای انجام کارها یا اشتیاقی برای ایجاد ارتباط براش نذاره. یا از هم‌جنسان متجاوز دوری کنه یا دچار یه نوع خشم درونی و ناخودآگاهانه نسبت به اون‌ها بشه. همه این موارد از پیامدهای شایع تجاوزات جنسیه. پس قربانی نباید خیال کنه این مشکل فقط مختص به خودشه و هیچ‌کس درک‌ش نمی‌کنه. اگه یه قربانی چنین نشونه‌هایی رو بروز می‌ده احتمال زیادی وجود داره که دچار اختلال پریشانی پساضای

تجاوز: داروهای تسهیل‌گر (۲)

کتامین در سال ۱۹۶۲ پارک دِیویس در جست‌وجوی پیدا کردن جایگزینی برای داروی بی‌هوشی فِن‌سیکلیدین (PCP) بود که به خاطر عوارضی مثل توهمات شنیداری، آشفتگی، گیجی و عدم تعادل کنار گذاشته شده بود. درنهایت این تلاش منجر به ساخت هیدروکلرید کتامین شد که در سال ۱۹۶۵ با اسم تجاری کتالار به بازار عرضه شد. البته مدتی بعد حالت مایع این ماده هم با اسم کتاسِت به بازار اومد. اگرچه که خود همین کتامین هم بعدها عوارضی مثل توهمات دیداری و هذیون رو از خودش نشون داد. اسم خیابونی این ماده در آمریکا «ویتامین کا»، «خانم کا»، «کای ویژه» و «گودال کا» هست‌ش. خیلی‌ها در ابتدا برای ایجاد تجربه‌های فراطبیعی و فراآگاهی ازش استفاده می‌کردند. این ماده در حالتِ مایع، بی‌رنگ و شفافه و به راحتی می‌تونه به نوشیدنی قربانی اضافه بشه، بدون این‌که متوجه‌ش بشه. حالت جامد و پودری این ماده، هم می‌تونه به سیگار اضافه و کشیده بشه و هم از طریق بینی استعمال بشه. این دارو معمولاً بعد از ۱-۳ ساعت اثر می‌کنه و علائم اولیه مصرف‌ش شامل: سرخوشی جزئی، سوزن سوزن شدن بدن و افزایش ضربان قلبه. این نشونه‌ها به‌تدریج تبدیل به سبکی سر، گیجی و حالت تهو

تجاوز: داروهای تسهیل‌گر (۱)

مقدمه در فرسته قبلی واکنش‌های قربانیان به تجاوز رو در وضعیت عادی و هشیار بررسی کردیم و دیدیم که قربانیان علاوه بر انجماد و بی‌حرکتی، ممکنه یکی از پاسخ‌های جنگ یا گریز رو انتخاب کنند. از طرف دیگه در اون شرایط معمولاً قربانیان تصویری کلی از وقایع و اتفاقات رو به خاطر می‌سپرند و می‌دونند که برخلاف خواسته خودشون مجبور به ایجاد رابطه جنسی شدند. متجاوزین برای مقابله با این شرایط گاهی به سراغ یه سری داروها می‌رند که هم باعث کاهش مقاومت قربانیان می‌شه و توان مخالفت و جنگ و گریز رو ازشون می‌گیره و هم عملکرد حافظه قربانیان رو دچار اختلال می‌کنه تا چیزی از وقایع در خاطرش باقی نَمونه. به این نوع داروها می‌گند تسهیل‌گر تجاوز یا داروی تجاوز قراری (دارویی که توی قرارهای آشنایی استفاده می‌شه). این‌جا می‌خوایم با چندتا از پرکاربردهاش آشنا بشیم.  اتانول اتانول، یا همون الکل معروف، رایج‌ترین ماده برای تسهیل فرایند تجاوزه. به طوری که پژوهش محمود الصُحلی (۱۹۹۹) روی نمونه ادرار قربانیان تجاوز در آمریکا نشون می‌ده که توی حدود ۴۰٪ موارد اتانول وجود داشته. اما دلیل این محبوبیت چیه؟ یکی در دسترس بودن‌شه. (ال

تجاوز: فرایندهای مغزی قربانی

مقدمه بعضی از ماها تصور می‌کنیم می‌دونیم اگه خودمون یا دیگران مورد تجاوز قرار بگیریم، چه واکنشی نشون می‌دیم. انتظار ما واکنش‌هایی مثل دفاع کردن، جنگیدن، داد و فریاد کردن، فرار کردن و... است. اما در خیلی از مواقع اتفاق دیگه‌ای رخ می‌ده. اتفاقی که فاصله زیادی با تصورات ما از خودمون و دیگران داره. خیلی از قربانیان تجاوز، اعم از زن و مرد، گزارش دادند که در حین تجاوز خشک‌شون زده. اونا نه تنها توان حرکت، که حتی توان گریه کردن هم نداشتند. برای نمونه پژوهشی که گِرَگِری و لیز توی کتاب « بررسی انتظامی تعرض جنسی » انجام دادند، نشون می‌ده که ۶۰٪ قربانیان مرد هیچ مقاومتی در مقابل متجاوز نشون ندادند و خشک‌شون زده. پس می‌شه گفت انجماد و بی‌حرکتی، فارغ از جنسیت، یکی از پاسخ‌های متداول در تعرضات جنسیه. این انجماد و بی‌حرکتی یه واکنش تکاملیه. اوضاع الان‌مون رو نبینید که خودمون رو به رأس هرم غذایی رسوندیم. ما مدت‌ها در ساختار حیات نقش شکار و طعمه رو بازی می‌کردیم. برای همین هم مغزمون بیش‌تر در نقش شکار و طعمه رشد کرده و یاد گرفته که در مواقع خطر برای اینکه توجه شکارچیان و حیوونای قوی‌تر رو به خودش جلب نک

تجاوز: انگیزه‌ها و محورها

مقدمه اگه هر تعرض جنسی رو شامل سه لایه: هسته، گوشته و پوسته بدونیم، پیش‌تر درباره هسته مرکزی تعرضات جنسی، یعنی قدرت، صحبت کردیم و عوامل و ریشه‌هاش رو برشمردیم. حالا قراره درباره گوشته تعرضات، یعنی محورهاش، صحبت کنیم. مبحث پوسته، یعنی الگوها، رو هم دیگه به‌ش نمی‌پردازیم؛ چون به درد مخاطب عام نمی‌خوره. بیش‌تر به کار جرم‌شناسان و کارآگاهان می‌آد. پس حالا بریم سراغ گوشته.  در هر تجاوز جنسی علارغم تفاوت‌ها و گستردگی‌ها همواره سه عنصر عمل جنسی، قدرت و خشونت حضور داره. اولاً تجاوز جنسی حتماً شامل یه عمل جنسیه. دوماً برخلاف رضایت قربانیه، پس متجاوز باید از نظر قدرت در موضعی بالاتر از قربانی باشه تا بتونه اراده‌ش رو به قربانی تحمیل کنه. سوماً برای انجام این کار به اِعمال زور و خشونت نیاز داره. اگرچه که این خشونت می‌تونه فیزیکی، کلامی یا رفتاری باشه. در این مثلثِ تجاوز غالباً عمل جنسی ابزاریه در دست دو عنصر دیگه، یعنی قدرت و خشونت. از این دو عنصر هم در هر تجاوز ممکنه یکی‌ش نقش پررنگ‌تری داشته باشه. پس بر همین اساس می‌شه گفت هر تجاوزی حول محور یکی از این سه مورد می‌چرخه: قدرت، خشونت، آزار (هر دو

تجاوز: شهوت یا قدرت؟

قدرت کنترل در تجاوز جنسی، تعرض جنسی، آزار جنسی، خشونت جنسی و... برخلاف صفت گمراه‌کننده «جنسی» که روی این اعمال گذاشته می‌شه، ریشه این رفتارها ارتباط چندانی با میل و غریزه جنسی نداره. همون‌طور که قبلاً هم توضیح دادیم، اگه مسئله فقط میل جنسی و ارضای اون باشه، کلی راه معقول‌تر و غیرآسیب‌زا وجود داره. و باز اشاره کردیم که خیلی از این متجاوزین همزمان با این تعرض‌ها، رابطه‌های جنسی متعارف و بارضایت هم دارند. پس چرا باید دست به چنین کارهایی بزنند؟  یه دلیل ریشه‌ای و پنهان وجود داره و اون قدرته. شاید لمس‌ها و اعمال جنسی باشند، شاید کلمه‌ها اغواکننده یا تهدیدآمیز باشند، شاید خشونت جسمی یا روانی اِعمال بشه؛ اما در پس همه این‌ها نیاز متجاوز برای تسلط و کنترل حضور داره. به عبارت دیگه عمل جنسی ابزاریه برای کسب قدرت و اِعمال اون به روی دیگران. اما منظور از «قدرت» دقیقاً چیه؟  قدرت هم به عنوان یک توانایی [جسمی] و هم یک احساس [روانی] تعریف می‌شود. با این حال در ذاتِ همه تعریف‌ها یک نقطه مشترک وجود دارد: اثرگذاری روی محیط. [هیلاری] لیپس (۱۹۸۱) به «کنترل دیگران» به عنوان صورتی از به‌کارگیریِ موفقیت‌آم

تجاوز: محدوده خاکستری

تجاوز خاکستری یعنی رابطه جنسی‌ای که در اون رضایت طرف مقابل در پرده‌ای از ابهام قرار داره. این اصطلاح با مقاله لائورا استپ تحت عنوان «نوع جدیدی از تجاوز قراری» (۲۰۰۷) بر سر زبون‌ها افتاد. در این مقاله گفته می‌شه که تجاوز خاکستری در جایی بین پذیرفتن و رد کردنِ رابطهٔ جنسی قرار می‌گیره و از تجاوز معمول کمی پیچیده‌تره، چراکه هر دو طرف ماجرا دقیقاً نمی‌دونند طرف مقابل‌شون چه خواسته و تمایلی داره. این اظهارات مورد انتقادات جدی قرار گرفت. منتقدین بر این باور بودند که چنین طبقه‌بندی‌ای باعث کم‌رنگ‌تر شدنِ وخامتِ موضوعِ تجاوز می‌شه و این‌طور القا می‌کنه که تجاوز خاکستری یه تجاوز واقعی نیست، بلکه یه مسئله بینابینی و غیرجدیه. از طرف دیگه اون‌ها معتقد بودند که با چنین تعریفی اکثر موقعیت‌های تجاوز رو می‌شه زیرمجموعه چنین محدوده‌ای قرار داد و از بار حقوقی و مسئولیت فردی متجاوز کم کرد. همین هم تبدیل می‌شه به یه بهونه دم‌دستی برای متجاوزین، تا هر جایی که مورد اتهام قرار می‌گیرند ادعا کنند که نمی‌دونستند قربانی راضی هست یا نه.  به خاطر همین انتقادات، بعد از حدود یه دهه، تعریف دیگه‌ای از تجاوز خاکستری