مقدمه
در فرسته قبلی واکنش‌های قربانیان به تجاوز رو در وضعیت عادی و هشیار بررسی کردیم و دیدیم که قربانیان علاوه بر انجماد و بی‌حرکتی، ممکنه یکی از پاسخ‌های جنگ یا گریز رو انتخاب کنند. از طرف دیگه در اون شرایط معمولاً قربانیان تصویری کلی از وقایع و اتفاقات رو به خاطر می‌سپرند و می‌دونند که برخلاف خواسته خودشون مجبور به ایجاد رابطه جنسی شدند. متجاوزین برای مقابله با این شرایط گاهی به سراغ یه سری داروها می‌رند که هم باعث کاهش مقاومت قربانیان می‌شه و توان مخالفت و جنگ و گریز رو ازشون می‌گیره و هم عملکرد حافظه قربانیان رو دچار اختلال می‌کنه تا چیزی از وقایع در خاطرش باقی نَمونه. به این نوع داروها می‌گند تسهیل‌گر تجاوز یا داروی تجاوز قراری (دارویی که توی قرارهای آشنایی استفاده می‌شه). این‌جا می‌خوایم با چندتا از پرکاربردهاش آشنا بشیم.
اتانول
اتانول، یا همون الکل معروف، رایج‌ترین ماده برای تسهیل فرایند تجاوزه. به طوری که پژوهش محمود الصُحلی (۱۹۹۹) روی نمونه ادرار قربانیان تجاوز در آمریکا نشون می‌ده که توی حدود ۴۰٪ موارد اتانول وجود داشته. اما دلیل این محبوبیت چیه؟ یکی در دسترس بودن‌شه. (البته نه در زمان کرونا) بعدی‌ش خاصیت مهاری اتانوله که باعث آرام‌بخشی و خواب‌آوری این ماده است. دلیل دیگه تشدید اثر سایر داروهایی هست‌ش که در ادامه به‌شون اشاره می‌شه. به عبارت دیگه در این موارد الکل فقط به عنوان یه تقویت‌کننده استفاده می‌شه تا اثر داروهای دیگه رو چندبرابر کنه.
از علائم ابتدایی مصرف اتانول می‌شه به سرخوشی خفیف، جامعه‌پذیری، تمایل به حرافی، افزایش اعتماد به نفس، کاهش خودداری و شرم، کاهش توان توجه و قضاوت و کنترل، بعضی اختلالات حسی و حرکتی و کُند شدن پردازش اطلاعات مغزی اشاره کرد.
با مصرف بیش‌تر علائم شدت پیدا می‌کنه: عدم ثبات احساسی، از دست دادن قضاوت انتقادی، اختلال در فرایند حافظه و ادراک، افزایش زمان واکنش، کاهش قدرت بینایی و خواب‌آلودگی.
اگه مصرف باز هم ادامه پیدا کنه شاهد این عوارض‌ایم: گم‌گشتگی، سرگیجه، احساسات اغراق‌آمیز ترس، غم یا خشم، اختلال در درک رنگ‌ها و اشکال، افزایش آستانه درد، عدم هماهنگی عضلانی، حرفای نامفهوم، بی‌تفاوتی و بی‌حالی.
اگه غلظت اتانول در خون قربانی باز هم بالاتر بره به مرز خطر نزدیک می‌شه: بی‌حرکتی عمومی، کاهش شدید پاسخ‌دهی به محرک‌ها، ناتوانی در ایستادن، استفراغ، بی‌اختیاری ادرار و مدفوع، اختلال هشیاری و خواب. با ادامه مصرف فرد هر آن ممکنه به کما بره یا دچار ایست تنفسی و مرگ بشه.
در پایان یه نکته رو هم اشاره کنم که تحقیقات نشون می‌ده مصرف اختیاری الکل توسط قربانی احتمال پی‌گیری قضایی رو به شدت کاهش می‌ده، چون فرد خودش رو مقصر می‌دونه و همین احتمال بازگو کردن اتفاق برای دیگران رو کم‌تر می‌کنه؛ چون قربانی از سرزنش اطرافیان‌ش می‌ترسه. از طرف دیگه قربانی بعد از مصرف تمایل کم‌تری داره که اتفاق پیش‌اومده رو «تجاوز» بدونه و به نوعی انکارش می‌کنه.
روهیپنول
این دارو با اسم علمی فلونیترازپام از خانواده بنزودیازپین‌هایی مثل والیوم، زاناکس، آلپرازولام و دیازپامه که در سال ۱۹۷۵ در سوئیس توسط شرکت دارویی هافمن لَقوش با نام تجاری روهیپنول به بازار عرضه شد. این دارو جزو آرام‌بخش‌های خیلی خیلی قویه که معمولاً برای درمان اضطراب، اختلال خواب، تشنج یا گرفتگی عضلات تجویز می‌شه. و البته خاصیت ضد انعقادی داره.
اسم خیابونی این ماده توی آمریکا «قرص فراموش‌م کن»، «ذهن پاک‌کن» و «والیوم مکزیکی» هست‌ش. این ماده بدون رنگ و بو و مزه است و اگه توی غذا یا نوشیدنی اضافه بشه، کسی متوجه‌ش نمی‌شه. برای همین یکی از محبوب‌ترین داروهای تجاوزه. با توجه به سواستفاده‌های صورت گرفته از این دارو تولیدکنندگان، امروزه قرص‌های روهیپنول رو با رنگ‌های خوراکی ترکیب می‌کنند تا در صورت استفاده در نوشیدنی‌ها رنگ اون‌ها رو به آبی، سبز یا کدر تغییر بده تا برای قربانیان احتمالی قابل تشخیص باشه.
علائم مصرف این دارو شامل: خواب‌آلودگی، سبکی سر، عدم هماهنگی حرکتی، اختلال بینایی، ناراحتی معده، گیجی، سرگیجه، شاش‌بند شدن و فراموشی پیش‌رونده است؛ یعنی از ثبت خاطرات جدید جلوگیری می‌کنه. ترکیب این دارو با اتانول علائم رو بسیار تشدید می‌کنه، به حدی که باعث ایجاد افسردگی تنفسی (یعنی تنفس کُند و غیرمؤثر) می‌شه که ممکنه منجر به مرگ هم بشه. گاهی هم ممکنه باعث فروپاشی دستگاه قلبی عروقی بشه و سکته قلبی به دنبال داشته باشه.
این دارو بعد از ۱۵-۳۰ دقیقه اثر می‌کنه و تجربه‌ش شبیه به حالت مستیه. ترس و اضطراب رو کاهش می‌ده و بدن رو آروم می‌کنه. از نظر یه شاهد بیرونی فرد حالت مسمومیت داره، چشم‌هاش خون افتاده، کنترلی رو حرکات‌ش نداره و حرفای گنگ و نامفهوم می‌زنه. تاثیر این دارو معمولاً بعد از ۲ ساعت به اوج خودش می‌رسه.
این دارو معمولاً بعد از ۶۰-۷۲ ساعت از بدن خارج می‌شه. پس فقط ۷۲ ساعت فرصت دارید که با آزمایش ادرار یا خون وجود این دارو رو در بدن‌تون ثابت کنید. البته از روی نمونه مو تا ۲۸ روز بعد از مصرف هم قابل شناساییه.
در صورت مشاهده نشونه‌های بیش‌مصرفی علاوه بر شست و شوی معده از داروهای خنثاکننده‌ای مثل رومازیکون برای تخفیف علائم استفاده می‌شه.
زایرم (GHB)
قبل از این‌که بریم سراغ دارو، لازمه که اول درباره یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی به اسم گابا یه کم توضیح بدیم. گابا مخفف گاما آمینوبوتیریک اسیده که یه نوع انتقال‌دهندهٔ عصبیِ مهاریه. «انتقال‌دهنده» پیام رو از یه یاخته عصبی به یاخته دیگه منتقل می‌کنه. حالا این «مهاری» یعنی چی؟ خب انتقال‌دهنده‌ها معمولاً همین‌طوری پیام رو منتقل نمی‌کنند. بلکه خودشون هم یه تاثیراتی رو پیام‌ها می‌ذارند. ما دو نوع انتقال‌دهنده داریم: تحریکی یا مهاری. انتقال‌دهنده‌ای که باعث تشدید شدت یا سرعت یه پیام بشه به‌ش می‌گند تحریکی و اگه باعث تخفیف شدت یا سرعت یه پیام عصبی بشه، به‌ش می‌گند مهاری. پس گابا یه انتقال‌دهنده عصبی مهاریه. یعنی با کندتر کردن و کاهش شدت پیام‌های عصبی فعالیت بخشای مختلف مغز رو کندتر یا غیرفعال می‌کنه. اما یه مشکل وجود داره. این‌که انتقال‌دهنده گابا از سدخونی مغز نمی‌تونه بگذره. یعنی با تزریق دارو توی رگ یا خوردن قرص نمی‌شه اون به مغز فرد رسوند. برای همین هِنری لابوریت فرانسوی در ۱۹۶۱ سعی در ساخت ماده‌ای شبیه به گابا کرد که بتونه از سد خونی مغز هم بگذره. نتیجه این تلاش شد داروی گاما هیدروکسی بوتیرات (GHB) که بعدها با اسم تجاری زایرم به بازار عرضه شد.
اسم خیابونی این ماده در آمریکا «نیتروی آبی»، «اکستازی مایع» و «محرک هورمونی» هست‌ش. این دارو بدون رنگ و بوئه و مزه شوری داره که معمولاً توی نوشیدنی‌های طعم‌دار، مثل آب‌میوه‌ها، پنهان‌ش می‌کنند.
در ابتدا این دارو فقط برای درمان اختلالات خواب استفاده می‌شد، اما بعدها توسط بدن‌سازان برای تقویت رشد عضلات هم به کار رفت (به‌خاطر تحریک غده هیپوفیز). برای بی‌هوشی هنگام زایمان و درمان علائم ترک الکل هم ازش استفاده می‌شد.
علائم ابتدایی مصرف این دارو شامل: احساس آرامش، سرخوشی خفیف، تمایل به حرافی، احساس گرمای عاطفی و افزایش میل جنسی (به‌خاطر تحریک غده هیپوفیز)، احساس رضایت، خواب‌آلودگی، احساس رهایی و بی‌قیدی و البته بی‌حسی خفیفه.
اگه مقدار بیش‌تری از این دارو مصرف بشه شاهد: مبارزه‌جویی، سرگیجه، مشکل تمرکز چشمی، حالت تهوع، تند حرف زدن و مستی خواهیم بود.
اگه میزان مصرف باز هم افزایش پیدا کنه علائمی مثل بی‌اختیاری ادرار، فراموشی موقتی، عدم خودآگاهی، کاهش ضربان قلب و راه رفتن در خواب ظاهر می‌شه. عدم خودآگاهی اگه با استفراغ همراه بشه، ممکنه باعث گرفتگی مسیر ریه و خفگی بشه. در مقادیر بالاتر دیگه شاهد تشنج، افسردگی قلبی ریوی و کما خواهیم بود.
در صورت مصرف مقادیر زیاد بعد از ۵-۱۰ دقیقه باعث خواب ناگهانی فرد می‌شه. همچنین مصرف این دارو به همراه اتانول یا آرام‌بخش‌های دیگه باعث بروز بی‌هوشی، توقف تنفس و درنهایت کما می‌شه.
این دارو معمولاً بعد از ۱۵ دقیقه اثر می‌کنه و بعد از ۳۰-۴۵ دقیقه به بالاترین حدش در خون می‌رسه و تا ۳ ساعت هم اثرش باقی می‌مونه.
این دارو بعد از ۲۴ ساعت از بدن دفع می‌شه. پس برای شناسایی‌ش با آزمایش ادرار و خون فقط ۲۴ ساعت فرصت داریم.
برای از بین بردن علائم بیش‌مصرفی و بی‌هوشی حاصل از این ماده هم از داروی فیزوستیگمین به عنوان خنثاکننده استفاده می‌کنند.
[+] ادامه این یادداشت.
[+] سایر یادداشت‌ها درباره تجاوز.
[+] پرسش‌نامه خشونت جنسی.
نظرات
ارسال یک نظر