عارضه

ما روزانه شاید ده‌ها بار می‌ریم سروقت شیر آب. به‌راحتی و بدون این‌که توجهی به بودن و هستی و هدف شیر آب بکنیم خیلی راحت اون رو بازمی‌کنیم، کارمون رو انجام می‌دیم و می‌بندیم‌ش. در این حین هم ممکنه به کلی موضوع و مسأله دیگه فکر کنیم؛ افکاری که ممکنه هر چیزی باشه غیر از شیر آب. حالا فرض کنید ما یه بار مثل همیشه همین‌طوری که غرق در افکارمون هستیم شیر رو باز می‌کنیم و کارمون رو انجام می‌دیم، اما وقتی می‌خوایم شیر رو ببندیم بسته نمی‌شه. هرچی می‌چرخونیم‌ش آب قطع نمی‌شه. در این لحظه به یک‌باره متوجه حضور شیر آب در زندگی‌مون می‌شیم. هی نگاه‌ش می‌کنیم، باز و بسته‌ش می‌کنیم، به‌ش ضربه می‌زنیم، هر بلایی که به ذهن‌مون می‌رسه سرش پیاده می‌کنیم تا ببینیم کار همیشگی‌ش رو انجام می‌ده یا نه. تازه یواش یواش می‌فهمیم نقش شیر آب تووی زندگی ما چی بوده، هدف وجودی‌ش چی بوده، میزان وابستگی ما به‌ش چقدر بوده و اگه کمی هم باهوش و اهل فکر باشیم به این می‌رسیم که چقدر این دیدنی‌ترین ابزار زندگی‌مون رو نادیده می‌گرفتیم.  یا فکر کنید یه روز که هیچ کس خونه نیست لباس می‌پوشیم و می‌زنیم بیرون. در راه متوجه حضور یا غیاب

قوت و ماندگاری یه واژه در مقیاس کوچیک و یه زبان در مقیاس بزرگ رو میزان ریشه‌دار بودن اون‌ واژه یا زبان مشخص می‌کنه. البته ما این‌جا فقط با اون مقیاس کوچیک کار داریم؛ یعنی واژه‌ها. این‌که یه واژه چه قدمتی در یه زبان داره، خودش به یه شاخص دیگه وابسته است: این‌که اون واژه چقدر با واژه‌های دیگهٔ اون زبان ارتباط معنایی و ساختاری داره. مثلاً واژه «مهندس» رو در نظر بگیرید. شاید در نگاه اول بعضیا این واژه رو جدید و امروزی تصور کنند. اما با کمی دانش ریشه‌شناسی و ساختارشناسی عربی می‌تونیم متوجه بشیم که این واژه ارتباط تنگاتنگی با «هندسه» داره و از این‌جا به این مفهوم می‌رسیم که معنای اصلی مهندس کسیه که هندسه بلده. این یه وجه ساختارشناسی بود. اما این واژه یه وجه تاریخی هم داره. باز شاید بعضیا تعجب کنند که موقع شاهنامه خوندن یه‌هو به این کلمهٔ به‌ظاهر امروزی «مهندس» بربخورند. اما همین مواجهه در اون متنِ کهن به‌مون یه سویه دیگه از این واژه رو نشون می‌ده: این‌که این واژه پیش‌تر به معماران اطلاق می‌شده. این‌جوری تونستیم دو حوزه هندسه و معماری رو به مهندس متصل کنیم و یه شبکه معنایی کوچیک بسازیم. حالا

چند سال پیش که جنبش « من‌هم » راه افتاد و کسانی تووی توییتر از تجربیات خودشون درباره تعرض جنسی نوشتند، تازه عمق فاجعه کمی خودش رو نشون داد. از اون‌جا ایده نوشتن چنین یادداشتی به ذهن‌م رسید. اما راست‌ش امیدوار بودم بعد اون همه سر و صدا یه فرد مناسب‌تر و متخصص‌تر این کار رو انجام بده تا مسئولیت‌ش از روی دوش بقیه برداشته بشه. اما متأسفانه همه به چندتا یادداشت پراکنده و سطحی و ناکافی در این باره بسنده کردند (لااقل تا اون‌جایی که من خبر دارم). در طی این چند سال با گذشت زمان هی ابعاد بیش‌تری از فاجعه رونمایی می‌شد. آدمای معروف و پرمخاطبی که از نفوذشون برای دست‌یابی به مقاصد جنسی‌شون استفاده می‌کردند. کسایی که خیلی راحت با داروهای تسهیل‌گر چندین نفر رو قربانی امیال‌شون کرده بودند. کاربرهایی که از شیوه‌های بردگی و دیگرآزاری استفاده می‌کردند. هر کدوم از این موضوعات که فاش می‌شد بیش‌تر به‌م فشار می‌آورد که حتماً باید یه سری یادداشت مفصل درباره این موضوع نوشته بشه و یه سری آموزش‌های پایه‌ای به افراد داده بشه. چیزی که سال‌هاست در این کشور جای خالی‌ش تووی بیش‌تر زمینه‌ها احساس می‌شه.  خلاصه درنهایت

افراد کودک‌فریب معمولا با یه برنامه مرحله به مرحله خودشون رو به کودک نزدیک می‌کنند. مراحلی که الزاماً همیشه به ترتیبی که این‌جا گفته می‌شه نیست ولی با کمی نگاه بازتر و درک الگوی کلی می‌شه این افراد رو شناسایی کرد و از کودک دور نگه داشت. انتخاب قربانی اشخاص کودک‌فریب معمولاً کودکانی رو انتخاب می‌کنند که آسیب‌پذیری‌های مشخصی دارند؛ مثل اون‌هایی که نیازهای عاطفی برآورده‌ نشده‌ای دارند یا منزوی‌اند یا نادیده گرفته شدند یا تووی خانواده آشفته‌ای زندگی می‌کنند یا تحت نظارت والدین‌شون نیستند. جلب اعتماد مراقبین و کودک آزارگر با برخورد گرم و حساب‌شده سعی می‌کنه اعتماد والدین یا مراقبین کودک رو جلب کنه و شک و حساسیت اون‌ها رو نسبت به خودش کاهش بده تا بتونه دست‌رسی آسون‌تری به کودک داشته باشه. مثل یه معلم دینی یا قرآن که با ابزارهای دینی اعتماد والدین مذهبی رو به خودش جلب می کنه، یا یه فرد مسن که خودش رو دل‌سوز کودک نشون می‌ده، یا یه فرد مثلاً هنرمند که خیلی تمایل داره هنرش رو به کودک‌تون یاد بده. برای جلب اعتماد کودک هم نیازهای او رو شناسایی می‌کنه و با برآورده کردن‌شون اعتماد او رو هم کسب می‌کن

نشانه احساسی اضطراب و افسردگی اختلالات خواب شامل کابوس یا هراس شبانه یا شب‌بیداری ترس غیرمعمول از افراد خاص یا مکان‌های خاص یا فعالیت‌های خاص، بدون هیچ توضیحی تغییر و نوسان تووی وضعیت روانی معمول کودک مثل عصبانیت و پرخاش نسبت به والدین یا خواهر و برادر یا دوستان یا حتا حیوون خونگی  گریه بیش از حد و بی‌دلیل تغییر ناگهانی تووی وضعیت تحصیلی و بی‌علاقگی به درس‌ها کاهش علاقه نسبت به دوستان، ورزش یا سایر فعالیت‌هایی که پیش‌تر به اون‌ها علاقه نشون می‌داد. ضعف عزت نفس و اجتناب از ارتباط و گوشه‌گیری علائم  اختلال پریشانی پساضایعه نشانه‌ رفتاری تغییر در عادات تغذیه‌ای، کاهش اشتها و مشکل در خوردن و بلعیدن سرکشی، عقب‌نشینی نامعقول یا تلاش برای فرار خودزنی، سوزوندن یا بریدن خود (در سنین بالاتر) تغییر نگاه کودک نسبت به بدن خودش و تصور کثیفی یا بدی بدن [وسواس شست‌وشو] بازگشت به‌ سوی رفتارهای رشدنیافته دوران نوزادی مثل شب‌ادراری یا مکیدن انگشت [یا جویدن ناخن] رفتارهای غیرمعمول جنسی یا آگاهی غیرعادی از اصطلاحات یا رفتارهای پیش‌رفته جنسی (تووی گفته‌ها یا نقاشی‌ها) انجام رفتارهای جنسی با سایر هم‌سالان خو

سرآغاز اگه یه کودک توسط فردی (اغلب آشنا) به طور مداوم مورد سوءاستفاده جنسی قرار بگیره و گوش امنی برای شنیدن شکایت‌ش پیدا نکنه و از طرف دیگه جوری تربیت شده باشه که به خاطر اعتراض و شکایت‌ش سرزنش یا تنبیه شده باشه، به‌تدریج سعی می‌کنه به تنهایی و در سکوت با فاجعهٔ در حال وقوع کنار بیاد و خودش رو با اون شرایط دشوار تطبیق بده. این انطباق ناخواسته می‌تونه به صورت رازداری، درموندگی، سازش، افشای تأخیری و باتردید و یا عقب‌نشینی بروز کنه. فقط به عنوان یه نمونه از این سازش می‌تونیم به پرونده تعرض فریدمن‌ها مراجعه کنیم که یه معلم رایانه به هم‌راه پسرش به بیش از ۲۰۰ مورد تجاوز و آزار کودکان متهم شدند. این وقایع در طی ۷ سال رخ داده و در این مدت حتا یکی از بچه‌ها موضوع رو فاش نکرده. این‌جا سعی می‌کنیم هر کدوم از این شیوه‌های انطباق و سازش رو  مختصراً توضیح بدیم: رازداری فردی که کودک رو مورد سوءاستفاده جنسی قرار می‌ده (و غالباً از آشنایانه) سعی می‌کنه با تهدید، ترسوندن و یا تطمیع کودک رو وادار به سکوت و رازداری کنه. این تهدیدها می‌تونه شامل این موارد باشه: رفتن مادر، کشتن یا صدمه به خود کودک و عزیزا

جودیث بکر و هم‌کاران‌ش (۱۹۸۶) طی یه پژوهش متوجه شدند که حدود ۵۹٪ قربانیان تعرض جنسی از نوعی اختلال جنسی رنج می‌برند؛ که از این بین حدود ۷۱٪ اون‌ها تعرض جنسی رو عامل این اختلالات دونستند. این در حالیه که توی گروه کنترل (افرادی که سابق هیچ‌ گونه تعرض جنسی رو نداشتند) فقط ۲۰٪ اون‌ها وجود نوعی از اختلال جنسی رو گزارش دادند. پس تعرض جنسی می‌تونه تأثیرات مستقیمی روی فعالیت‌های جنسی قربانی داشته باشه. انواع اختلالات جنسی حالا سوالی که پیش می‌آد اینه که این اختلالات جنسی شامل چه مواردی می‌شند؟ اگه بخوایم به صورت خیلی خلاصه و فهرست‌وار به‌شون اشاره کنیم می‌شه گفت مجموع اختلالات جنسی به چهار دسته کلی تقسیم می‌شند:  ۱. اختلال در میل جنسی: کم‌میلی جنسی انزجار از رابطه جنسی ۲. اختلال در برانگیختگی: مشکل برانگیختگی جنسی در زنان مشکل نعوظ در مردان ۳. اختلال در اوج‌گیری جنسی: اختلال اوج‌گیری در زنان/مردان زودانزالی ۴. اختلال درد جنسی: انقباض غیرارادی مهبل (Vaginismus): یه مشکل جسمی که ممکنه به‌خاطر فشار وارده در زمان تعرض و تلاش قربانی برای جلوگیری از دخول ایجاد شده باشه و عضلات دهانه رحم دچار گرفتگ

اختلالات تغذیه شخص ممکنه برای این‌که به خودش احساس کنترل‌‌داشتن بده، اقدام به کم‌خوری عصبی کنه و این‌طوری تمایل خودش رو برای کنترل داشتن رو جهان‌ش ارضا کنه. اما از اون‌جایی که این گرسنگی دادن به خود خیلی نمی‌تونه ادامه پیدا کنه، ممکنه به دنبال‌ش فرد دست به پرخوری عصبی بزنه و بعد از خوردن، خودش رو وادار کنه که غذای خورده‌شده رو بالا بیاره. این پرخوری عصبی هم ممکنه باعث مشکلات گوارشی و یا اضافه وزن بشه که خود همین اضافه وزن می‌تونه موجب احساس تن‌شرمی در قربانی بشه یا اون رو تشدید کنه.  تن‌شرمی احساس شرم از اندام و بدن خود می‌تونه دلایل مختلفی داشته باشه. یکی این‌که قربانی تصور می‌کنه داشتن این اندام‌ها متجاوز رو تحریک کرده که به‌ش تجاوز کنه و همین موضوع باعث می‌کنه که قربانی از اندام خودش شرمگین و متنفر باشه. دلیل دیگه اینه ‌که قربانی از اندام‌های جنسی خودش احساس شرم و تنفر می‌کنه و خیال می‌کنه که وجود این اندام‌ها مسبب بلایی هستند که سرش اومده. یکی دیگه از دلایل نداشتن کنترل روی بدنه. به عنوان مثال پژوهش مایکل کینگ و هم‌کارش (۱۹۹۷) نشون می‌ده که حدود ۱۸٪ قربانیان مرد در طی تعرض جنسی دچ

افسردگی ناتوانی در تغییر اتفاق تلخی که برای قربانی افتاده او رو مملو از احساسات منفی نسبت به خود و جهان اطراف‌ش می‌کنه. از خودش بیزاره چون نتونسته جلوی اون اتفاق رو بگیره. از جهان بیزاره چون اجازه داده چنین بلایی سرش بیاد. این احساس بیزاری می‌تونه به صورت افسردگی جلوه کنه و علائمی مثل این‌ها بروز بده: اختلال در خواب، وضعیت روحی متغیر در طول روز، بی‌قراری، سراسیمگی، احساس گناه و بی‌ارزشی، فکر خودکشی، تغییر در اشتها و کاهش وزن (این دو عارضه آخر ممکنه به خاطر یه مشکل روان‌تنی باشه که در بخش بعد به‌ش می‌پردازیم.)  خشم بالاتر یکی از احساسات منفی رو گفتیم. یکی دیگه از این احساسات می‌تونه خشم باشه که از معمول‌ترین پاسخ‌های روانی به تجاوزه. فرد در دوره بازیابی روانی ممکنه دچار یه خشم طولانی مدت و ادامه‌دار بشه. این خشم می‌تونه نسبت به متجاوز، هم‌جنسان متجاوز، دادگاه، پلیس، اطرافیان و یا حتا درمان‌گران بروز پیدا کنه. گاهی ابراز همین خشم غیرقابل کنترل خودش باعث ایجاد احساس شرم، بی‌چارگی و بی‌پناهی در قربانی می‌شه. خودکشی همون‌طور که در قسمت افسردگی اشاره کردیم یکی دیگه از عوارض تعرض‌های جنسی برو

رفتار درمانی در قسمت قبل گفتیم قربانیانی که دچار اختلال پریشانی پساضایعه (PTSD) هستند در شرایط و موقعیت‌هایی که اون‌ها رو به یاد ضایعه می‌اندازه دچار مشکل و تنش می‌شند. برای همین از اون موقعیت‌ها طفره می‌رند و باهاشون روبه‌رو نمی‌شند. توی این روش درمانی قربانی رو در موقعیت و شرایط کنترل‌شده‌ای قرار می‌دند که باعث ایجاد اضطراب یا ناراحتی یا برآشفتگی‌ش می‌شه. مثلاً اگه یه اتاق با نور آبی فرد رو به یاد تجربه تلخ‌ش می‌اندازه و دچار تنش و اضطراب و هراس و گذشته‌نمایی می‌شه؛ اون فرد رو به‌تدریج و به صورت مرحله به مرحله در شرایط تقریباً مشابه قرار می‌دند و تشویق‌ش می‌کنند که موقعیت خودش رو در اون شرایط با جزئیات توصیف کنه و درباره احساسات‌ش و شرایط محیطی صحبت کنه. این مواجهه‌های تدریجی و پرتکرار باعث می‌شه بیمار کم‌کم با اون موقعیت‌ها کنار بیاد و متوجه بی‌خطر بودن اون شرایط بشه و از اون احساس ترس و هراس‌ش کاسته بشه تا بتونه به صورت عادی با اون موقعیت برخورد کنه. این قرار دادن قربانی در موقعیت تنش‌زا به صورت مستقیمه. این مواجهه با موقعیت ممکنه به روش‌های دیگه‌ای هم صورت بگیره؛ از جمله روش تصوی